Denta Nora Group 2022-09-06
Biberon Çürüğü
Erken çocukluk çağı çürükleri (EÇÇ), 6 yaşından küçük çocuklarda görülür. Erken çocukluk çağı çürüklerinin en önemli nedenlerinden biri; içinde tatlandırılmış süt ve mama bulunan biberonlardır. Bu nedenle halk arasında biberon çürüğü olarak da bilinir.
Süt dişleri çıkmaya başlayana kadar bebeklerin ağız ortamında çürük yapıcı bakterilere rastlanmaz. İlk süt dişinin çıkmasıyla birlikte çürük yapıcı bakteriler ağızda tutunabilecekleri alanlara sahip olur. Bebeğin bakımını üstlenen kişinin (anne, bakıcı vs) mamanın tadına ve sıcaklığına bakmak için bebeğin kaşığını, biberonunu ağzına alması bebeğe çürük yapıcı bakterilerin geçişinde en önemli faktördür. Bakteriler ağız ortamına girdikten sonra şekerli gıda tüketimi fazla olursa ve ağız hijyeni yeterince sağlanmazsa çürük oluşumu kaçınılmaz olur.
Altıncı aydan itibaren sürmeye başlayan süt dişlerinin, uzun süreli şekerli gıdalara maruz kalması nedeniyle biberon çürükleri oluşur. Özellikle uykuda ya da uykuya yakın saatlerde verilen, içinde şeker olan biberonlar; bal, reçel gibi şekerli yiyeceklere batırılıp verilen emzikler şekerin ağızda uzun süre kalmasına neden olur. Uyku sırasında tükürük akış hızı azalacağından, tükürüğün dişler üzerindeki koruyucu etkisi de azalır. Tükürüğün koruyucu etkisinin ortadan kalkması süt dişlerini çürüğe karşı daha hassas hale getirir.
Üst süt kesici dişler ilk çıkan dişlerdendir, ayrıca bu dişler sütle en fazla fiziksel teması olan dişlerdir. Bu nedenle biberon çürüklerinden en çok etkilenen dişler üst süt kesici dişlerdir. Çürük, minede beyaz lekelenme şeklinde başlar. Zamanla minede doku kayıpları görülür ve beyaz lekeler yerini sarı-kahverengi lekelere bırakır. Aileler çürüğü genellikle kahverengi lekelenme aşamasında fark eder.
Altı yaşından küçük bir çocukta;
- Çürük başlangıcı olan beyaz lezyonlar ve/ veya çürük
- Çürük nedeniyle kaybedilmiş bir veya daha fazla diş kaybı
varsa erken çocukluk çağı çürüğü vardır.
Erken çocukluk çağı çürükleri nedeniyle;
- Dişlerde hassasiyet, ağrı ve iltihaplanma görülebilir.
- Ağrılara ve çürük kaynaklı oluşan boşluklara bağlı olarak çocuk doğru beslenemez.
- Gece görülen ağrılar nedeniyle çocukta uyku bozuklukları görülebilir; çocuğun ve ailenin yaşam kalitesi düşer.
- Ön bölgelerde oluşan çürükler estetik olarak kötü görünür ve çocuğun sosyalleşmesini engelleyebilir, içe kapanıklığa neden olabilir.
- Erken dönemde görülen diş kayıpları ağızda yer kaybına neden olur ve dişlerde kapanış bozuklukları meydana gelir.
Süt dişlerinin temel fonksiyonlarından biri daimi dişler sürene kadar çocuğun beslenmesini sağlamaktır. Diğer bir önemli fonksiyonu da alttaki daimi diş çıkana kadar, alttan gelecek olan dişin ağız içindeki yerini korumaktır. Çürüyen süt dişlerinin tedavi edilmesi hem süt dişinin sağlığını hem de alttan sürecek olan daimi dişin sağlığını doğrudan etkiler. Bu nedenle çürüyen süt dişlerinin tedavileri ihmal edilmemeli ve geciktirilmeden yapılmalıdır.
Süt dişleri de daimi dişler gibi çürüğün büyüklüğüne bağlı olarak seçilecek tedavi yöntemleriyle sağlığına kavuşturulabilir. Küçük çürüğü olan dişler dolgu yapılarak kurtulabilecekken daha derin çürüğü olan süt dişlerine kanal tedavisi hatta çekim yapılması gerekebilir. Çürüğün derinliği çok artmadan yapılan tedaviler hem tedavi başarısı açısından hem de çocuğun tedaviye uyumunun sağlanabilmesi açısından önemlidir. Bu nedenle ilk süt dişinin çıkmasından itibaren altı ayda bir yapılacak düzenli diş hekimi kontrolleri çok önemlidir.
Erken çocukluk çağı çürüklerini önlemek için;
- İlk süt dişinin çıkmasından itibaren düzenli diş hekimi kontrolleri yapılmalıdır.
- Gece geç saatlerde bebeğe şekerli gıda içeren biberonlar ve bala/reçele batırılmış emzikler verilmemelidir.
- Bebeğin her beslenmesinden sonra dişler temiz bir tülbentle ya da parmak fırçasıyla temizlenmelidir. Daha büyük çocuklarda fırçalama alışkanlığı kazandırmak adına aile çocukla birlikte fırçalama yapmalıdır.
- Süt dişlerinin çürüğe karşı daha dayanıklı hale gelmesi için koruyucu flor vernik ve flor jel uygulamaları, fissür örtücü uygulaması yapılabilir.