Dt. Muhammet Latif Ağar 2022-01-18
Bruksizm (Diş Sıkma)
Bruksizm (diş sıkma) bireyin dişlerini sıktığı, gıcırdattığı durumdur. Bruksizmi (diş gıcırdatma) olan bireyler uyanıkken veya uyku sırasında dişlerini sıkabilir veya gıcırdatabilir. Hafif bruksizm vakaları herhangi bir tedavi gerektirmeyebilir. Bununla birlikte, bazı bireylerde bruksizm, çene bozukluklarına, baş ağrılarına, hasarlı dişlere ve diğer sorunlara yol açacak kadar sık ve şiddetli olabilir.
Bruksizm (Diş Gıcırtısı) Neden Olur?
Tıp uzmanları bruksizme (diş gıcırtısına) neyin sebep olduğunu tam olarak saptamış değildir, ancak genetik, fiziksel ve psikolojik faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklandığını düşünmektedirler. Çeşitli faktörler, bireyde bruksizm (diş gıcırtısı) gelişmesi riskini artırır: Bu faktörler arasında öncelikle stres gelir.Bruksizme (diş gıcırtısına) küçük çocuklarda daha yaygındır, ancak genellikle yetişkinlikte geçer. Bruksizm (diş gıcırtısı), bazı antidepresanlar gibi psikiyatrik ilaçların nadir görülen bir yan etkisi olabilir. Benzeri bir şekilde sigara içmek, kafeinli içecekler, alkol tüketmek veya keyif verici ilaçlar kullanmak bruksizm (diş gıcırtısı) riskini artırabilir. Uyku bruksizmi (diş gıcırtısı) özellikle ailelerde görülme eğilimindedir. Bruksizmi (diş gıcırtısı)olan bireylerin ailelerinde de bruksizm geçmişi olması çok yüksek ihtimallidir.
Bruksizm (Diş Gıcırtısı) İle Ortaya Çıkabilecek Sorunlar Nelerdir?
Birçok vakada bruksizm (diş gıcırtısı) ciddi komplikasyonlara neden olmaz. Ancak şiddetli bruksizm (diş gıcırtısı) dişlerde dolgu veya restorasyon yapılmasını gerektirecek hasara, tansiyon kaynaklı baş ağrılarına ve çenede veya yüzde şiddetli ağrıya yol açabilir. Kısaca TME adı verilen yani çene eklemlerinde meydana gelen bozukluklar bireyin ağzını açıp kapaması sürecinde kulağına bir tıklama sesi gelmesine neden olabilir.
Diş Sıkma Belirtileri Nelerdir ?
Diş sıkma belirti ve semptomları arasında başta;
- Bireyin uyku partnerini uyandıracak kadar yüksek sesle dişleri gıcırdatma
- Birbirine kenetleme olmak üzere artan diş ağrısı
- Dişte hassasiyet, çatlamış, düzleşmiş, gevşemiş veya yontulmuş dişler
- Çenede, boyunda veya yüzde ağrı
- Dişin daha derin katmanlarını açığa çıkaracak kadar aşınmış diş minesi
- Kulakta bir sorun olmasa da kulak ağrısı gibi hissedilen ağrı
- Şakaklarda başlayan hafif baş ağrısı
- Uyku bozukluğu
- Yanak iç kısmında çiğnemeden kaynaklanan hasar
- Yorgun ya da kasılan çene kasları ile tamamen açılıp kapanmayan kilitlenmiş bir çene bulunur.
Yukarıda listelenen belirtilerden herhangi birine sahip olan ya da dişler veya çeneyle ilgili başka endişeleriniz olan bireyler diş hekimine veya doktora başvurmalıdır.
Bruksizm (Diş Sıkması) Nasıl Tedavi Edilir?
Şiddetli bruksizm (diş sıkması) vakalarında uygulanan tedavi süreci daha fazla diş hasarını önlemek ve çene ağrısını veya rahatsızlığını gidermek için belirli diş yaklaşımlarını, terapileri ve ilaçları içerir. Diş sıkması, anksiyete veya benzeri diğer psikolojik sorunlar ile ilgili görünüyorsa, doktor bireyi lisanslı bir terapiste veya danışmana yönlendirilebilir. Stres veya anksiyete yönetimi bruksizmi (diş sıkmasını) hafifletmede bireye yardımcı olabilir. Diş yaklaşımları sürecinde doktor bireyin veya çocuğunun dişlerini koruma veya iyileştirme yolları önerebilir. Her ne kadar bu yöntemler dişlerin yıpranmasını önlese veya düzeltebilse dahi, bruksizmin (diş sıkmasının) kendisini durduramayabilir.
Ağız koruyucuları, gece plakları sıkma ve gıcırdatma nedeniyle oluşan hasarı önlemek üzere dişleri birbirinden ayrı tutmak için tasarlanmıştır. Daha ciddi vakalarda, özellikle diş aşınması dişte hassasiyete veya düzgün çiğneme yetersizliğine yol açtığında diş hekiminin dişlerin çiğneme yüzeylerini yeniden şekillendirmesi veya hasarı onarmak için kuronlar kullanarak diş düzeltmesi yapması gerekebilir.
Genel olarak birçok vakada ilaç kullanımı bruksizmin tedavisi için çok etkili değildir. Buna rağmen daha uygun vakalarda bruksizm (diş sıkması) için kullanılabilecek ilaç örnekleri arasında öncelikle kas gevşeticiler bulunur. Bazı durumlarda, doktor yatmadan önce kısa bir süre önce bir kas gevşetici almayı önerebilir. Doktor, bruksizme (diş gıcırdatmasına) neden olabilecek stres veya diğer duygusal sorunlarla başa çıkmaya yardımcı olmak için kısa süreli antidepresan veya anti-anksiyete ilaçları kullanımını önerebilir.
Bruksizm (Diş Sıkması) İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri Ve Evde Bakım
Atılacak çeşitli bireysel bakım adımları bireyde bruksizmi önleyebilir veya durumu tedavi etmeye yardımcı olabilir. Bunun için birey önce stresi azaltıcı adımlar atmalıdır. Akşamları uyarıcı maddelerden kaçınmak bireye yardımcı olabilir. Özellikle akşam yemeğinden sonra kafeinli kahve veya çay içmekten kaçınmak ve bruksizm (diş sıkması) kötüleştirebileceğinden akşamları alkolden uzak durmak bireyin çenesini sıkmasını durdurabilir. Birey düzenli diş kontrolüne gitmelidir. Diş muayeneleri, bruksizmi (diş sıkması) tanımlamanın en iyi yoludur.